İnsanlık halleri.........

İman bakımından insanların çeşitlerini bildiren bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Allahü teâlâ, insanları üç kısım olarak yarattı:

1- Hayvanlar gibi olanlardır. Allahü teâlânın, “Onların kalbleri var, ama anlamazlar; gözleri var, görmezler; kulakları var, işitmezler. İşte bunlar hayvanlar gibidir, hatta daha da aşağıdır” buyurduğu kişilerdir.

2- Bedenleri insan bedeni ise de, ruhları şeytan ruhu gibi olanlardır.

3- Allah’ın himayesinden başka himayenin olmadığı günde, onun himayesine sığınan müminlerdir.) [Hakîm]

 

İnsanlar rızkı kazanmada inanç yönünden beşe ayrılır:

1- Rızkın yalnız çalışmaktan geldiğine inananlar. (Kâfirler)

2- Rızkın hem Allah’tan, hem de çalışmaktan geldiğini sananlar. (Müşrikler)

3- Rızkın Allah’tan geldiğini bildiği halde, ya vermezse diye endişeye düşenler. (Münafıklar)

4- Rızkın Allahü teâlâdan geldiğini bildiği halde, çalışırken Allah’a asi olanlar. (Fâsıklar)

5- Rızkın Allah’tan geldiğine ve çalışmanın, sebebe yapışmak olduğuna inananlar. Çalışırken, Allahü teâlâya asi olmayanlar. (Salih müminler)

 

İmam-ı Gazali hazretleri buyurdu ki:

İnsanlar kendileriyle münasebet kurma yönünden üç kısma ayrılır:

1- Gıda gibi olanlar: Her zaman gereklidir.

2- İlaç gibi olanlar: Bazen ihtiyaç duyulur.

3- Hastalık gibi olanlar: Bunlara ihtiyaç duyulmasa da, gelip musallat olurlar. Bunlardan kurtulmak için, idare edilmeleri gerekir.

 

Yine İmam-ı Gazali hazretleri, insanları ahlak bakımındanüçe ayırıyor:

1- Yiyip içmek ve zevk etmekten başka bir şey bilmeyenler.

2- Hilekâr ve ikiyüzlü olup etrafındakileri aldatanlar ve onlara zulmedenler.

3- Güzel ahlak sahibi olan hakiki Müslümanlar.

 

Bilgi yönünden de insanlar dört gruba ayrılır:

1- Bildiğini bilen, [İyi kimseler]

2- Bildiğini bilmeyen, [İkaza, muhtaç olanlar]

3- Bilmediğini bilen, [Haddini bilenler]

4- Bilmediğini bilmeyen. [Zararlı kimseler]